Pamięci „Walczących o Polskę” – Muzeum Powstania Warszawskiego

Opisywane dzisiaj miejsce, jest miejscem, które każdy Polak patriota powinien zobaczyć, a przy najmniej powinien o nim wiedzieć i zdawać sobie sprawę z przesłania jakie niesie i pielęgnuje pamięć o historii. Jest to Muzeum Powstania Warszawskiego.

Jak sama nazwa wskazuje znajduje się ono w Warszawie , w dawnej Elektrowni Tramwajów Miejskich na Woli. Zostało otwarte w przeddzień 60 rocznicy wybuchu Powstania, czyli 31 lipca 2004 roku (data wybuchu powstania 1 sierpień 1940r.).

Ideą Muzeum jest oddanie hołdu tym, którzy walczyli i ginęli za wolną Polskę i jej stolicę. Całość ekspozycji składa się ze zdjęć, nagrań wspomnień uczestników powstania oraz związanych z nim dokumentów i zbiorów. Przedstawia w sposób nieco surowy i jednocześnie brutalnie rzeczywisty walkę i codzienność powstania. Ten brak łagodności w odbiorze całego wydarzenia podkreśla powagę tego miejsca i doskonale podkreśla charakter tamtych czasów.

Sposób wystawy w Muzeum jest całkowicie nowatorski w muzealnictwie polskim. Tak sugestywnie przekazywane dzieje historii spotkały się z pozytywna oceną zwiedzających, jak i recenzentów. Zastosowane techniki audiowizualne są czymś zupełnie innym niż spotykamy w tradycyjnych muzeach. Nowy wymiar prezentowania historii czyni Muzeum Powstania Warszawskiego niezwykle osobliwym miejscem.

Zwiedzający poruszają się wytyczona trasą, która w sposób chronologiczny odsłania karty historii. Sale są podzielone tematycznie. Atmosferę Polski Walczącej oddaje surowość zabudowania – granitowy bruk, miejscami przechodzący w gruz. Serce muzeum stanowi stalowy monument, którego dochodzą różne dźwięki. Wystarczy przyłożyć ucho, aby usłyszeć odgłosy walki, autentyczne krzyki, czy też audycje nadawane w radiu „Błyskawica”.

Parter jest miejscem przedstawiającym czas okupacji i sam wybuch Powstania. W pomieszczeniu obok umieszczono maszyny drukarskie, które niczym za dotknięciem czarodziejskiej różdżki czasu drukują „Biuletyn Informacyjny” z 3 sierpnia 1944 roku.

Pomyślano również o najmłodszych i z myślą o nich powstała Sala Małego Powstańca. Tutaj dzieci w sposób bardziej wysublimowany uczą się historii, a to za sprawą teatrzyku. Postacie harcerzy i sanitariuszy z prezentowanego przedstawienia przemawiają do wyobraźni dzieci i zapoznaja z zaistniałymi wydarzeniami. Najmłodsi mogą skorzystać z zabawek, gier planszowych i puzzli zrobionych na wzór pochodzących tych z czasów Powstania.

Na kolejnym poziomie, zwanym antresolą znajduje się kolekcja opasek. W jednym z pomieszczeń przedstawiono życie codzienne Warszawiaków. Można obejrzeć trzy kroniki filmowe Biura Informacji i Propagandy AK, pokazywane w czasie Powstania. Atmosferę miejsca podkreśla odpowiednia scenografia i towarzyszące jej efekty wizualne oraz dźwiękowe.

Miejscem ukazującym upadek Powstania i dalsze dzieje są pomieszczenia piętra wśród, których można znaleźć „Radiostacje i łączność”, „Pocztę polową” oraz „Niemcy”. Na uwagę zasługuje Miejsce Pamięci, w którym znajdują się powstańcze mogiły.

Muzeum składa się również z podziemi „Hali z Liberatorem”. W sali zatytułowanej „Niemcy w okupowanej Warszawie” można obcować z wydarzeniami na przestrzeni lat 1939-1944, przedstawionymi z perspektywy wymienionego agresora. W podziemiach znajduje się również wierna rekonstrukcja kanału. Atrakcją przyciągającą wzrok zwiedzających jest replika bombowca Liberator B-24J. Samoloty tego typu, brały udział w niesieniu pomocy Powstańcom.

Cały kompleks Muzeum znajduje się na terenie Parku Wolności otoczonym Murem Pamięci, na którym wyryto około 11 tys. nazwisk osób, które zginęły w obronie stolicy. Ta lista jest sukcesywnie uzupełniania i powiększana. Ku uczczenia pamięci gen. Antoniego Chruściela (dowódca sił Powstania Warszawskiego) w centralnej części Muru Pamięci zawieszono dzwon „Monter” o wadze 230 kg. Na tyłach Muru Pamięci znajduje się plenerowa galeria „Mur Sztuki”, poświęcona wybitnym artystom z Polski i z zagranicy.

W trakcie zwiedzania zwiedzający zbierają ulotki, które stanowią informacyjne broszury o kolejnych etapach i wydarzeniach powstania warszawskiego. Przekaz, który jest tak czytelny, wiarygodny i przejmujący jest wart zobaczenia i przede wszystkim przeżycia, bo nie jest to sucha wiedza, ale wieloaspektowa i bardzo żywa interpretacja odbiorców. Tego się po prostu nie da opisać, tego trzeba doświadczyć.

Aktualizacja artykułu z dnia: 27 Grudnia 2011