Stary Sącz: Dom na dołkach

Dzisiaj udamy się w podróż do „Domu na dołkach” znajdującego się w Starym Sączu. W budynku tym mieści się Muzeum Regionalne im. Seweryna Udzieli oraz  Towarzystwa Miłośników Starego Sącza. Obiekt ten został wybudowany w XVII w. a został przebudowany w 1795 r. Budynek zbudowano z kamienia i pokryto charakterystycznym łamanym dachem, który podbito gontem.

Swoją działalność muzeum regionalne rozpoczęło w 1954r z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Starego Sącza. W pierwszym stadium rozwoju miało do dyspozycji dwie sale ekspozycyjne, w których nie było za wiele miejsca. Za sprawą działalności członków towarzystwa szybko powiększono ilość dostępnych sal na eksponaty. Obecnie można podziwiać dużą liczbę eksponatów związaną z regionem Starego Sącza w 8 salach i zabytkowej sieni. W 1956r. zbiory znajdujące się w „Domu na dołkach” uzyskały status Muzeum Regionalnego im. Seweryna Udzieli, który był starosądeczaninem i wybitnym etnografem. Seweryn Udziela był współorganizatorem Muzeum Etnograficznego w Krakowie, któremu ofiarował swoje unikalne zbiory oraz bogatą bibliotekę.

Muzeum Regionalne powstało dzięki Józefowi Paszkiewiczowi, który był z zamiłowania zbieraczem i kolekcjonerem, a z wykształcenia szewcem. Zbiór swoich eksponatów zaczął jeszcze przed II wojną światową. W czasie jej trwania ustrzegł wiele z nich przed zniszczeniem, w których dużą część zajmowały pamiątki po cechach rzemieślniczych i Towarzystwie Gimnastycznym “Sokół”. Przed powstaniem muzeum zbiory te przechowywał w swoim domu. Po powołaniu Towarzystwa Miłośników Starego Sącza przekazał je na własność stowarzyszeni, to właśnie te eksponaty dały początek muzeum.

Obecnie muzeum posiada ponad dwa tysiące okazów, które wchodzą w skład różnych ekspozycji. Wystawy te traktują o historii i życiu miasta ludzi w nim mieszkających, wyposażenia jakie znajdowało się w domach mieszczańskich. Duża część ekspozycji jest poświęcona rzeźbą i malarstwie. Znajdziemy tu pamiątki po bytności cechów rzemieślniczych, nie brakuje również okazów związanych z narzędziami rolniczymi czy tez militarnych.

„Wędrówkę” po muzeum rozpoczynamy od przebycia dwóch sal poświęconych historii miasta. W tych salach również można znaleźć zbiory związane z wybitnymi jednostkami zamieszkującymi Stary Sącz tj. Św. Kinga (patronka patronka miasta i założycielka klasztorów), Ada Sari (śpiewaczka operowa). Bronisława Rychter – Janowska (malarka), Seweryn Udziela (etnograf, patron muzeum). Dodatkowo można też znaleźć tutaj kilka eksponatów po Janie Pawle II, który to pozostawił po kanonizacji Św. Kingi. W ostatnim czasie muzeum wzbogaciło swoje zbiory o pamiątki związane z ks. prof. Józefie Tischnerze oraz ks. płk. Tadeuszu Dłubaczu  (kapelan prezydenta Lecha Wałęsy).

Podążając dalej wytyczoną ścieżką przez sień zapoznamy się z narzędziami rolniczymi oraz do obróbki drewna, które wykorzystywano niegdyś na tych ziemiach. Następnie podążamy na piętro gdzie znajduje się bogata ekspozycja malarstwa sakralnego oraz świeckiego, gdzie nie brakuje również eksponatów garncarskich, przydrożnych kapliczek oraz okazów etnograficznych. W następnej sali zobaczyć można rzeźby różnego rodzaju, w których wyróżnia się dziewiętnastowieczny krzyż. Kolejne sale to przede wszystkim pamiątki związane z rzemieślnikami tego terenu.

Zwiedzanie tego niezwykłego miejsca kończy się największa niespodzianką jaką możemy sobie wyobrazić, że w tak niepozornym miejscu znajduje się tak bogaty zbiór historycznej broni oraz pamiątek z II wojny światowej. Znajdziemy tu broń białą, sztandary pułków, stroje oddziałów wojskowych i wiele innych. Sale te powinny przypaść do gustu zwłaszcza młodzieży oraz militarystom.

Każdy eksponat jest fachowo opisany jednak najlepszym rozwiązaniem jest zwiedzanie w grupie, gdzie profesjonalni przewodnicy podadzą wiele ciekawych informacji. W trakcie takiego zwiedzania można usłyszeć wiele historii, które nie są bezpośrednio opisane w gablotach.

Dom na dołkach:
Siedziba Muzeum Regionalnego im. Seweryna Udzieli oraz Towarzystwa Miłośników Starego Sącza
Adres:
Rynek 6
33-340 Stary Sącz
tel. (018) 446-00-94
Adres Muzeum Regionalnego:www.muzeum.stary.sacz.pl
Czynne: pon-sob w godz. 10.00-13.00, (V-VIII w godz. 10.00-17.00).